rapport

Balanced Approach procedure voor Schiphol

Resultaten

De geluidsdoelen die het kabinet voor Schiphol heeft gedefinieerd, kunnen alleen worden behaald met combinatie van hinderbeperkende maatregelen. Na verschillende consultatierondes, uitvoeringstoetsen door de LVNL en de ILT en uitvoerige gesprekken met de Europese Commissie, bleef een pakket met zes maatregelen over: (1) inzet van stillere toestellen in de nacht, (2) additionele vlootvernieuwing, (3) sterkere differentiatie van luchthaventarieven, (4) het weren van lawaaiige toestellen in de nacht, (5) reductie van het aantal nachtvluchten tot 27.000 per jaar en (6) reductie van het totale aantal vluchten tot 478.000 per jaar. De meest kosteneffectieve maatregelen zijn: de inzet van stillere vliegtuigen in de nacht en een beperking het aantal nachtvluchten. Verlaging van het totale aantal vluchten is de minst kosteneffectief. Die maatregel leidt tot hogere operationele kosten voor luchtvaartmaatschappijen en langere reis- en transporttijden voor passagiers en verladers. Een beperkte reductie van het totale aantal vluchten is – in combinatie met de andere maatregelen – wel nodig om de geluidsdoelen te behalen.  

Achtergrond

In juni 2022 heeft het (vorige) kabinet aangekondigd de geluidhinder rondom Schiphol te willen beperken. Volgens het kabinet zou het aantal vluchten daarvoor moeten worden gereduceerd van 500.000 naar 440.000 per jaar. Een dergelijke capaciteitsreductie mag op basis van de Europese afspraken alleen worden doorgevoerd als er geen andere – meer kosteneffectieve – maatregelen zijn om de geluidsdoelen te bereiken. Dit dient inzichtelijk te worden gemaakt middels een zogenaamde Balanced Approach procedure. Deze procedure is vastgelegd in EU Verordening 598/2014 en bestaat uit een aantal stappen:

    1. Definitie van de geluidsdoelen
    2. Identificatie van hinderbeperkende maatregelen
    3. Bepalen van de kosteneffectiviteit van de maatregelen
    4. Consultatie van stakeholders over de maatregelen
    5. Notificatie van het pakket aan maatregelen bij de Europese Commissie

De geluidsdoelen zijn als volgt door het kabinet gedefinieerd: 20% geluidsreductie voor het hele etmaal en 15% reductie voor de nacht. De geluidsdoelen worden gefaseerd behaald. In de eerste fase (tot november 2025) moet het geluid met 15% worden gereduceerd, zowel voor het etmaal als voor de nacht. In een volgende fase (tussen 2026 en 2029) moet het resterende geluidsdoel voor het etmaal worden gerealiseerd.

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft Decisio, Beelining en To70 gevraagd om kansrijke maatregelen te identificeren en te bepalen met welke maatregelen de geluidsdoelen zo kosteneffectief mogelijk kunnen worden behaald. De consultatie en notificatie van de maatregelen leidden ertoe dat het pakket meerdere keren werd aangepast. Voor elk pakket is de kosteneffectiviteit bepaald. Het project viel daardoor uiteen in meerdere fasen:

Fase 1 (november 2022 – maart 2023)

De eerste fase begon met het opstellen van een uitputtende lijst met hinderbeperkende maatregelen. Na een haalbaarheidsstudie bleven zes maatregelen over die uiterlijk per November 2024 konden bijdragen aan hinderreductie rondom Schiphol. Geen van de maatregelen bleek de geluidsdoelen zelfstandig te kunnen behalen. Daarom zijn in overleg met het Ministerie van IenW vijf pakketten met maatregelen gedefinieerd. Aangezien maatregelen elkaar kunnen versterken of juist tegen elkaar in kunnen werken, konden de geluidseffecten en kosten van de afzonderlijke maatregelen niet simpelweg worden opgeteld, maar moest de kosteneffectiviteit van de pakketten apart worden doorgerekend. De drie meest kosteneffectieve pakketten werden vervolgens voorgelegd aan stakeholders in de consultatiefase. Tegelijkertijd hebben LVNL en ILT de maatregelen getoetst op uitvoerbaarheid.

Fase 2 (maart 2023 – augustus 2023)

De consultatiefase leverde een aantal nieuwe – potentieel interessante – maatregelen op. Aangezien die pas na November 2024 konden worden geïmplementeerd, besloot het kabinet om de geluidsdoelen in twee stappen te behalen. Het grootste deel van de doelen zou nog steeds per November 2024 worden behaald en het resterende deel op een later moment. Drie bestaande maatregelen kwamen niet door de uitvoeringstoetsen van LVNL en ILT en werden geschrapt. To70, Decisio en Beelining hebben de kosteneffectiviteit van de nieuwe maatregelen doorgerekend. Uiteindelijk resulteerden twee nieuwe pakketten met maatregelen. Het meest kosteneffectieve pakket bestond uit de volgende maatregelen: (1) inzet van stillere vliegtuigen in de nacht, (2) vermindering van het gebruik van de secundaire banen, (3) beperking van het aantal nachtvluchten tot 28.700 per jaar en (4) een reductie van het totale aantal vluchten tot 452.500 vluchten per jaar. Dit pakket werd in september 2023 genotificeerd aan de Europese Commissie.

Fase 3 (februari 2024 – mei 2024)

De Europese Commissie vond implementatie van het eerste pakket maatregelen per November 2024 niet proportioneel. De Commissie vroeg het ministerie te onderzoeken of de geluidsdoelen tegen lagere kosten konden worden behaald als daarvoor meer tijd werd genomen. Doordat het notificatieproces langer duurde dan gedacht, bleek implementatie van het eerste pakket met maatregelen per november 2024 niet meer mogelijk. Daarom werd de implementatie uitgesteld tot november 2025. In de eerste fase (tot november 2025) zou 17% geluidsreductie moeten worden behaald voor het etmaal en 15% voor de nacht. In de tweede fase (tot november 2026) zou de resterende 3% voor het etmaal moeten worden gerealiseerd. Door het uitstel kwam maatregelen in beeld die eerder waren afgevallen, omdat ze niet voor November 2024 konden worden geïmplementeerd, waaronder een sterkere differentiatie van luchthaventarieven, het weren van lawaaiige toestellen en additionele vlootvernieuwing. To70, Decisio en Beelining hebben de kosteneffectiviteit van de nieuwe maatregelen doorgerekend. Een nieuw pakket met maatregelen werd in mei 2024 ter consultatie voorgelegd aan de stakeholders en in september 2024 – met enkele aanpassingen – genotificeerd aan de Europese Commissie. Dat pakket bestond uit: (1) inzet van stillere toestellen in de nacht, (2) additionele vlootvernieuwing, (3) sterkere differentiatie van luchthaventarieven, (4) het weren van lawaaiige toestellen in de nacht, (5) reductie van het aantal nachtvluchten tot 27.000 per jaar en (6) reductie van het totale aantal vluchten tot 475.000-485.000 per jaar. Er werd een bandbreedte gehanteerd, omdat de berekeningen nog verder verfijnd moesten worden. Een verminderd gebruik van de secundaire banen was niet langer onderdeel van het pakket, omdat de maatregel operationeel uitdagend bleek en op weerstand stuitte vanuit de omgeving.

Fase 4 (juni 2024 – december 2024)

Aanvullende geluidsberekeningen lieten zien dat het aantal vluchten moest worden gereduceerd tot zo’n 467.000 per jaar om de geluidsdoelen voor November 2025 te halen. Het kabinet achtte een verdere verlaging onwenselijk, omdat het de kans van slagen van de Balanced Approach procedure zou verkleinen en het een te grote belasting zou zijn voor de sector. Op basis van een nieuwe belangenafweging besloot het kabinet om het geluidsdoel voor de eerste fase (tot November 2025) af te zwakken tot een reductie van 15%, zowel voor het etmaal als voor de nacht. De resterende 5% reductie voor het etmaal zou op een later moment (tussen 2026 en 2029) worden gerealiseerd. Op basis van het nieuwe geluidsdoel zijn in 2025 circa 478.000 vluchten mogelijk.

Methodiek

To70 heeft de geluidseffecten voor elk van de maatregelen gemodelleerd. Decisio en Beelining hebben de kosten van de maatregelen ingeschat. Op basis daarvan werd de kosteneffectiviteit van elke maatregelen berekend. EU Verordening 598/2014 bevat geen definitie van kosteneffectiviteit; noch maakt de verordening duidelijk welke kosten daarbij ogenschouw moeten worden meegenomen. Er is gekozen voor een brede definitie: de maatschappelijke kosten per verminderde woning of ernstig gehinderde persoon in de relevante Lden of Lnight geluidscontouren. De maatschappelijke kosten bestaan niet alleen uit bedrijfseconomische kosten voor sectorpartijen, maar ook uit kosten voor passagiers, de bredere economie, de overheid, het klimaat en de omgeving.

Cover_Cost_effectiveness_of_noise mitigating_measures_for_Schiphol_4th_assessment_report_December_2024

Colofon

Opdrachtgever: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

In samenwerking met: Decisio, To70

Auteur(s): Sibren Vegter, Niels Hoefsloot, Rogier Lieshout

Type: Sheetrapportage

Datum: November 2022 – December 2024

Bestanden

(rapporten zijn in het Engels)

vragen over deze publicatie?

Contact

Als u vragen heeft over deze publicatie of over onze dienstverlening, neem dan geheel vrijblijvend contact op per e-mail of via het contactformulier.

Contactgegevens

info@beelining.nl

+31 (0)6 2823 7401

www.beelining.nl

KvK: 83803157

BTW: NL003875598 B18

ContactFormulier

andere recente

Publicaties

Onderzoek naar de effecten van een (gedeeltelijke) nachtsluiting op Schiphol.

Onderzoek naar de kosteneffectiviteit van hinderbeperkende maatregelen in het kader van de Balanced Approach procedure.

Beoordeling van veronderstelde gedragsreacties bij een sterkere differentiatie van de havengelden op Schiphol in het kader van de BA-procedure.